Instytut Książki

W czwartek w Mińsku odbyła się prezentacja przekładu powieści „Madame” z udziałem autora Antoniego Libery, który gościł w białoruskiej stolicy na zaproszenie Instytutu Książki. Spotkanie zorganizował Instytut Polski w Mińsku, a białoruski przekład „Madame” ukazał się nakładem wydawnictwa Mastackaja Litaratura przy wsparciu Instytutu Książki (w ramach Programu Translatorskiego ©Poland) i Instytutu Polskiego w Mińsku w tłumaczeniu Maryny Szody.

„Od początku »Madame« powstawała jako parodia powieści edukacyjnej, bildungsroman. Ten żart polega na tym, że mój bohater żyje w rzeczywistości zdegradowanej, w rzeczywistości PRL, i opisuje swoje historie językiem niezwykle wyrafinowanym” - opowiadał Libera podczas spotkania z czytelnikami w stolicy Białorusi.

„Arcywzorem tego rodzaju parodii jest »Don Kichot«, parodia romansu rycerskiego” - mówił pisarz.

Na frapujące uczestników spotkania pytanie o wątki biograficzne w książce, Libera wskazał, że „oczywiście wiele rzeczy opisanych w książce miało jakieś wzory rzeczywistości, choć były to niekoniecznie sytuacje widziane czy przeżyte”. „Natomiast historia i fabuła są wymyślone od A do Z. Tak jak powinno być w powieści” - wskazał.

Mówiąc o swoim bohaterze, Libera nawiązał do Samuela Becketta, którego twórczości jest znawcą. „Pytano go, kim jest Godot, a on odpowiadał, że nie wie. Mówił również, że nie wie, czy ci, którzy na niego czekają, wiedzą kim on jest” - powiedział. „Jak się pisze utwór, to w samym akcie pisania on się wymyka autorowi, staje się zewnętrzny” - ocenił.

Białoruskiego przekładu powieści, która ukazała się nakładem wydawnictwa Mastacka Literatura 21 lat po polskiej premierze, dokonała Maryna Szoda. Podczas spotkania opowiadała o wielkim wyzwaniu, jakim było przetłumaczenie „Madame”.

„To książka niezwykle wymagająca, zawierająca ogromną ilość aluzji, odniesień do światowej literatury i wiele cytatów” - wskazała Szoda.

Znalezienie białoruskich tłumaczeń wymagało dużo cierpliwości i poszukiwań, a niektóre przekłady poezji powstały na potrzeby książki, dzięki wsparciu białoruskiego literata Andreja Chadanowicza. Białoruskie wydanie „Madame” jest dwudziestym pierwszym tłumaczeniem tej powieści.

Przekład został zaprezentowany w ramach Miesiąca Literatury Polskiej, trwającego obecnie na Białorusi. „Instytut Polski od wielu lat wspiera wydawanie polskiej literatury w języku białoruskim. W wielu przypadkach są to w ogóle pierwsze wydania i jesteśmy z tego bardzo dumni” - powiedział PAP dyrektor Instytutu Polskiego w Mińsku Cezary Karpiński.

Antoni Libera gościł w czwartek na Białoruskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie wygłosił wykład na temat twórczości Samuela Becketta.

[źródło: PAP, Justyna Prus]